از بیماری کبد چرب چه می‌دانید؟

کبد چرب

بیماری کبد چرب (steatosis) یک بیماری شایع است که به دلیل تجمع بیش از حد چربی در کبد ایجاد می‌شود. کبد سالم حاوی مقدار کمی چربی است اما زمانی که چربی به 5 تا 10 درصد وزن کبد شما برسد موجب ایجاد مشکل می‌گردد.
از جمله علل بیماری کبد چرب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوشیدن بیش از حد الکل
• چاقی
• قند خون، کلسترول و تری گلیسرید بالا
• سندرم متابولیک
• مقاومت به انسولین
• ژنتیک و وجود سابقه سابقه خانوادگی
• کم کاری هیپوفیز
• مصرف زیاد کربوهیدرات و نوشیدنی‌های قندی
  علائم کبد چرب چیست؟
  این بیماری علائم و نشانه‌های مختلفی دارد اما افراد ممکن است همه‌ی این علائم را نداشته باشند. از جمله این علائم خستگی شدید، ضعف، کاهش وزن، تهوع و استفراغ، زرد شدن پوست یا چشم‌ها، از دست دادن اشتها، خارش طولانی مدت و درد در ناحیه مرکز شکم می‌باشند.
  انواع بیماری کبد چرب
• بیماری کبد چرب الکلی (AFLD)، به علت تجمع چربی در نتیجه مصرف زیاد الکل ایجاد می‌شود.
• بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)، در نتیجه تجمع چربی بنا به دلایلی غیر از مصرف الکل در افراد غیر الکلی ایجاد می‌شود.
• بیماری استئاتو هپاتیت غیر الکلی (NASH) در این بیماری علائم التهاب و آسیب سلول‌های کبدی مشاهده می‌شود.
  بیماری کبد چرب غیر الکلی اصطلاحی برای طیف وسیعی از شرایط ناشی از تجمع چربی در کبد است که معمولا در افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند دیده می‌شود. NAFLD در مراحل اولیه معمولاً هیچ آسیبی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت بدتر شدن می‌تواند منجر به آسیب جدی کبد از جمله سیروز شود.
  NAFLDدر حال حاضر به عنوان شایع‌ترین علل بیماری مزمن کبدی در در ایالات متحده و در سراسر جهان است. شیوع آن به بیش از 30% بزرگسالان در کشورهای توسعه یافته افزایش یافته است و میزان بروز آن همچنان در حال افزایش است. اکثر بیماران مبتلا به NAFLD استئاتوز ساده دارند، اما در یک سوم بیماران، NAFLD به شکل شدیدتر NASH پیشرفت می‌کند. NASH با التهاب و آسیب کبد مشخص می‌شود و با خطر ابتلا به فیبروز و سرطان کبد همراه است.
  بیماری‌های دیابت نوع 2 (T2DM)، چاقی، سندرم متابولیک و دیس لیپیدمی از جمله بیماری‌هایی هستند که با ایجاد NAFLD و NASH همراه است. NAFLD با افزایش خطر بیماری قلبی، عروقی و بیماری مزمن کلیوی مرتبط است. هنگامی که NAFLD تشخیص داده شد، وجود فیبروز کبدی عامل اصلی تعیین کننده پیش آگهی کبدی است. فیبروز شدید کبد نیاز به مدیریت بالینی تهاجمی دارد.
  مدیریت بالینی برای کاهش چاقی زمینه‌ای (سبک زندگی، داروها، مداخلات جراحی یا آندوسکوپی) و اختلالات متابولیک (پیش دیابت ، دیابت نوع 2، فشار خون بالا، چربی خون و غیره) متمرکز است.
  NAFLD و T2DM اغلب با هم وجود دارند و به صورت هم افزایی برای افزایش خطر پیامدهای بالینی نامطلوب عمل می‌کنند. T2DM همچنین یکی از قوی ترین عوامل خطر برای پیشرفت سریع NAFLD به استئاتوهپاتیت غیر الکلی، فیبروز پیشرفته یا سیروز است. با این حال، پیوند بین NAFLD و T2DM پیچیده تر از آنچه قبلاً تصور می‌شد است. شواهد قوی نشان می‌دهد که NAFLD بدون توجه به چاقی و سایر عوامل خطر متابولیک رایج، با خطر تقریبی دو برابر بیشتر ابتلا به T2DM مرتبط است.
  سیروز کبدی که در سرتاسر جهان بسیار شایع است که پس از سال‌ها التهاب کبدی ایجاد می‌شود، این خود عامل فیبروز پیشرونده است. در حال حاضر علل اصلی سیروز، بیماری کبد چرب غیر الکلی و بیماری کبد مرتبط با الکل است، اگرچه عفونت‌های مزمن هپاتیت B و C هنوز هم در برخی از مناطق جهان از عوامل اتیولوژیک اصلی هستند. بیماری کبد چرب خود دارای درجه بندی است که به شرح زیر می‌باشد:
  • درجه 1: یک بیماری کبد چرب خفیف است و میزان توده چربی در کبد 5-10% است. که با اصلاح رژیم غذایی همراه با ورزش روزانه قابل درمان است.
  • درجه 2: یا استئوهپاتیت زمانی که میزان چربی کبد به 10-25% می‌رسد که در صورت عدم درمان به موقع منجر به هپاتیت و نارسایی کبدی می گردد. بنابراین تشخیص زود هنگام برای درمان و تاثیر به موقع برای کاهش سایر بیماری‌های همراه ضروری است. کبد چرب درجه 2 مرحله‌ای بین نوع شدید و خفیف است.
  • درجه 3 : یا فیبروز کبدی نشان‌دهنده درصد بالای چربی (66%<) و التهاب کبد است که با خطر افزایش یافته‌ای برای بیماری‌های کبدی همراه است. در موارد شدید فرد نیاز به پیوند کبد دارد.
  • درجه 4: سیروز کبدی.

آیا کبد چرب می‌تواند به حالت عادی بازگردد؟
بیماری کبد چرب خصوصا در مراحل اولیه با ترکیبی از رژیم غذایی و ورزش درمان می‌شود. با این رژیم، کبد می‌تواند خود را درمان کند و در واقع آسیب هایی را که در طول سال ها رخ داده است، معکوس کند.
لازم به ذکر است که با انجام آزمایش خون می‌توان به مشکلات کبدی پی برد، از جمله این تست‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آنزیم‌های کبدی آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلکالین فسفاتاز(ALP)، FIB-4 یا APRI است.
علاوه بر این با استفاده از سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI می‌توان به بررسی دقیق تر نتایج موجود پرداخت. بیوپسی کبد نیز تنها آزمایشی است که می‌تواند تشخیص NASH را ثابت کند و به وضوح نشان دهد که این بیماری چقدر شدید است.
مطالعات بیانگر این است که NAFLD با pH پایین ادرار در هر دو جنس مرتبط است، یافته‌هایی که ممکن است به پزشکان در شناسایی بیماران در معرض خطر بالای NAFLD کمک کند.

کلیه آزمایشات مربوط به تشخیص بیماری‌های کبدی و نیز پایش روند درمان روزانه در این مرکز انجام می‌شود.