عفونت قارچی واژن (vaginal yeast infections)
عفونت‌های قارچی واژن یکی از شایع‌ترین مشکلات است که زنان در دوره‌های مختلف زندگی با آن مواجه می‌شوند. این عفونت که عمدتا توسط قارچ کاندیدا آلبینکس (candida albicans)، ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث علائمی نظیر خارش، سوزش و ترشحات غیر طبیعی شود. اگر چه این بیماری معمولا خطرناک نیست، اما در صورت عدم درمان یا عفونت‌های مکرر، می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. عفونت های قارچی واژن اگر چه معمولا مشکل حادی نیستند، اما می‌توانند با علائم آزاردهنده و در برخی موارد عفونت‌های مکرر همراه باشند. شناسایی و درمان به موقع علاوه بر کاهش علائم از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری می‌کند. افرادی که رابطه جنسی ندارند نیز ممکن است به عفونت قارچی واژن مبتلا شوند. بنابراین به عنوان یک عفونت مقاربتی به نظر نمی‌رسد. اما می‌توانید از طریق رابطه جنسی به عفونت‌های قارچی واژن مبتلا شوید. با شروع رابطه جنسی، خطر این عفونت واژن بیشتر می‌شود.. عفونت‌های قارچی که چهار بار در سال بیشتر اتفاق می‌افتند ممکن است به یک دوره درمانی طولانی‌تر و همچین برنامه‌ای برای پیشگیری نیاز داشته باشند. در صورت مشاهده علائم مشورت با پزشک متخصص برای دریافت درمان مناسب ضروری است.
علل ابتلا
عفونت‌های قارچی واژن اغلب در اثر رشد غیرطبیعی قارچ "کاندیدا" ایجاد می‌شوند. این قارچ به طور طبیعی در بدن وجود دارد اما تحت شرایط خاصی، می‌تواند به رشد بیش از حد برسد. مهم‌ترین عوامل خطر عبارتند از :
. مصرف آنتی بیوتیک‌ها که باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید واژن می‌شود.
. بارداری: تغییرات هورمونی که تعادل میکروبی را مختل می‌کند.
. دیابت کنترل نشده: افزایش قند در ترشحات واژن، محیطی مناسب برای رشد قارچ ایجاد می‌کند.
. استفاده از لباس زیر نامناسب و تنگ: شرایط مرطوب و گرم برای قارچ‌ها ایده‌آل است.
. سیستم ایمنی ضعیف: به علت بیماری‌هایی مانند HIV یا مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی
. استفاده از قرص‌های ضد بارداری یا هورمون درمانی که سطح هورمون استروژن رو افزایش می‌دهد
علائم
علائم عفونت قارچی از خفیف تا متوسط متغیر است و می‌تواند شامل موارد زیر شود:
. خارش، تحریک واژن و بافت‌های دهانه واژن که یکی از شایع‌ترین علائم آن است
. ترشحات واژن: ترشحاتی غلیط و سفید رنگ که اغلب با عنوان " شبیه به پنیر دلمه‌ای " توصیف می‌شود.
. سوزش هنگام ادرار یا رابطه جنسی: به دلیل التهاب بافت واژن
. قرمزی و تورم: به ویژه در ناحیه خارجی واژن که ممکن است در پوستی که به رنگ تیره است سخت‌تر از پوست روشن دیده شود.
گاهی ممکن است دچار یک عفونت قارچی پیچیده شوید اگر:
. علائم شدیدی مانند قرمزی زیاد، تورم و خارش که منجر به زخم در واژن می‌شود.
. اگر در یک سال چهار بار یا بیشتر دچار عفونت قارچی شوید.
. عفونت شما توسط یک نوع قارچ که کمتر رایج است، ایجاد می‌شود
. در حاملگی
. دیابتی که به خوبی کنترل نشده
. سیستم ایمنی بدن به دلیل برخی داروها یا شرایطی مانند عفونت HIV ضعیف شده‌است.
تشخیص
عفونت قارچی معمولا با استفاده از تاریخچه بالینی و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. با این حال در موارد پیچیده‌تر روش‌های زیر توصیه می‌شود:
. آزمایش میکروسکوپی: بررسی ترشحات واژن برای شناسایی قارچ
. کشت قارچ: برای تعیین نوع دقیق قارچ و حساسیت به داروها
. تست PH واژن: عفونت‌های قارچی معمولا PH کمتر از 4.5 دارند
اقدامات پیشگیرانه
پیشگیری از عفونت‌های قارچی واژن (به ویژه افرادی که مستعد این عفونت‌ها هستند یا تجربه عفونت‌های مکرر دارند)، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. اقدامات پیشگیرانه زیر را می‌توان برای کاهش احتمال بروز این عفونت انجام داد:
* رعایت بهداشت
. شست و شوی ملایم: از صابون‌های غیر معطر و ملایم برای شست و شوی ناحیه تناسلی استفاه کنید. شست وشوی بیش از حد یا استفاده از دوش‌های واژینال می‌تواند تعادل طبیعی میکروبی را مختل کند.
. خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی: پس از شست و شو، ناحیه تناسلی را به خوبی خشک کنید، زیرا محیط مرطوب رشد قارچ‌ها را تسهیل می‌کند.
. تعویض لباس زیر: استفاده از لباس زیر نخی و تعویض روزانه آن به کاهش رطوبت کمک می‌کند.
* اصلاح سبک زندگی
. اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ: پوشیدن لباس‌های بسیار تنگ، به ویژه شلوارهایی از جنس پلاستیک می‌تواند مانع تهویه مناسب شود و رطوبت را افزایش دهد.
. مدیریت استرس: استرس می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و خطر عفونت را افزایش دهد.
. مصرف رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و کم قند می‌تواند به کاهش احتمال رشد قارچ‌ها کمک کند. مصرف غذاهای حاوی پروبیوتیک (مانند ماست پروبیوتیک)، می‌تواند به حفظ تعادل میکروبی کمک کند.
* اجتناب از عوامل تحریک‌کننده
. عدم استفاده از محصولات معطر: از پد، تامپون، صابون و اسپری‌های معطر برای ناحیه تناسلی استفاده نکنید. زیرا این محصولات ممکن است تعادل PH طبیعی واژن را مختل کند.
. احتیاط در مصرف آنتی بیوتیک: آنتی بیوتیک‌ها ممکن است باکتری‌های مفید واژن را از بین ببرد. اگر نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارید، با پزشک درباره پیشگیری از عفونت‌های قارچی مشورت کنید
. پرهیز از استفاده طولانی مدت از لباس‌های خیس: لباس‌های شنا یا لباس‌های ورزشی مرطوب را پس از فعالیت سریعا تعویض کنید.
* مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای
. کنترل دیابت: حفظ سطح قند خون در محدوده طبیعی می‌تواند از رشد قارچ‌ها جلوگیری کند.
. تقویت سیستم ایمنی: در صورت ابتلا به بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کنند، با پزشک درباره تقویت سیستم ایمنی بدن مشورت کنید.
* استفاده از پروبیوتیک‌ها
. مصرف مکمل‌های حاوی لاکتوباسیلوس یا غذاهای پروبیوتیک مانند ماست می‌تواند به حفط تعادل میکروبی در واژن کمک کند
* توجه به زمان و روش استفاده از محصولات بهداشتی
. تعویض منظم تامپون و پد بهداشتی: در دوران قاعدگی، تامپون و پدها را به طور منظم تعویض کنید تا از ایجاد محیط مناسب برای رشد قارچ جلوگیری شود.
* توجه به روابط جنسی
. استفاده از کاندوم ممکن است خطر انتقال عفونت‌های قارچی یا باکتریایی را کاهش دهد.
. در صورت بروز علائم عفونت، از روابط جنسی تا زمان درمان کامل خودداری کنید تا تحریک ناحیه واژن یا انتقال عفوت به شریک جنسی رخ ندهد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
. اولین بار است که علائم عفونت قارچی را دارید
. مطمئن نیستید آیا عفونت قارچی است یا خیر
. علائم پس از استفاده از کرم و یا شیاف ضد قارچ واژینال از بین نرفته است. (در صورت تشخیص پزشک نه استفاده به صورت خودسرانه)
منابع
http://Vaginal Yeast Infections: Causes, Symptoms, and Treatment .
http://mayoclinic.org .