اورمیا نشانه نارسایی کلیه است. زمانی که کلیه نتواند مواد زائد را تصفیه کند، این مواد دفعی به جریان خون راه می یابد. در این مقاله به نشانه های ابتلا به اورمیا، تاثیرات، درمان و پیشگیری از آن می پردازیم.
مبتلایان به اورمیا معمولا با افزایش سطح پروتئین و کراتین در خونشان مواجه می شوند. این آلودگی می تواند بر بسیاری از اندام های بدن تاثیر گذار باشد. در حالیکه اغلب افراد مبتلا به اورمیا نشانه های مشابهی را تجربه می کنند افراد مبتلا به بیماری های مزمن کلیوی که بزرگترین گروه در معرض خطر برای ابتلا به اورمیا هستند، ممکن است تا پیش از پیشرفت شدید بیماری، علائم خاصی را مشاهده نکنند.
تفاوت اورمیا با ازوتمی:
ازوتمی از دیگر وضعیت های پزشکی است که در شرایط عدم کارکرد مناسب کلیه ها روی می دهد. هردو این شرایط می توانند همزمان رخ دهند اما اورمیا ناشی از تجمع اوره در خون است در حالیکه ازوتمی در نتیجه تجمع نیتروژن زائد در خون ایجاد می شود.
ازوتمی پیش کلیوی: ازوتمی پیش کلیوی زمانی رخ می‌دهد که یک مشکل در گردش خون بر چگونگی عملکرد کلیه تاثیر بگذارد. زمانی که فشار خون برای کلیه پایین باشد، کلیه قادرنیست مواد زائد تولید شده را بطو کامل خارج کند یا ادرار تولید نماید.
ازوتمی داخل کلیوی: ازوتمی داخل کلیوی به عنوان نارسایی حاد کلیه (ARF) یا آسیب حاد کلیه (AKI)، مربوط به مشکلات داخلی کلیه است.
ازوتمی پس کلیوی: ازوتمی پس کلیوی زمانی رخ می دهد که پس از اینکه ادرار از کلیه خارج شده باشد، انسدادی درمجاری ادراری رخ دهد.
درمان:
اورمیا یک شرایط اورژانسی است که نیاز به درمان فوری دارد. مبتلایان به اورمیا در بسیاری از موارد نیازمند انجام دیالیز و حتی پیوند کلیه می باشند. همچنین ممکن است پزشک، متناسب با فرد،درمانی اختصاصی را در نظر بگیرد مانند درمان جهت بیماری های خود ایمنی، جراحی به منظور رفع انسداد مجاری کلیوی مانند خارج کردن سنگ کلیه و درمان های مربوط به کنترل فشار خون و دیابت.
علائم:
نشانه های اورمیا مشابه بیماری های مزمن کلیوی است. این شباهت بدین معناست که مبتلایان به اورمیا قبلا متوجه بیماری مزمن کلیوی خود نشده اند. خون و ادرار مبتلایان به اورمیا می بایست متناوبا مورد آزمایش قرار گیرد تا از سلامت و کارکرد مناسب کلیه ها اطمینان حاصل شود.توجه داشته باشید که علائم اورمیا می تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد. برخی از این علائم عبارتند از:
- دسته ای از نشانه ها که نوروپاتی اورمیک و یا آسیب عصبی نامیده می شود و در طی نارسایی کلیه ایجاد می شوند. نوروپاتی می تواند موجب سوزش و بی حسی در بدن به ویژه در دست و پا شود.
- ضعف، خستگی و گیجی: این علائم در طول زمان بدتر شده و با استراحت و تغذیه بهبود نمی یابند.
- تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها: برخی افراد ممکن است دچار کاهش وزن در نتیجه این مشکلات شوند.
- تغییر در آزمایشات خون: اولین نشانه ابتلا به اورمیا وجود اوره در خون است که با استفاده از یک آزمایش خون ساده مشخص می شود.
- مبتلایان به اورمیا همچنین ممکن است علائم اسیدوز متابولیک را داشته باشند که در این بیماری، بدن بیش از حد اسید تولید می کند.
- فشار خون بالا
- وجود تورم به ویژه در پا و مچ پا
- خستگی و خارش پوست
- تکرر ادرار
عوارض جانبی اورمیا:
اورمیا در صورت عدم درمان می تواند منجر به نارسایی کلیه شود. فرد مبتلا به اورمیا ممکن است دچار تشنج، کاهش سطح هوشیاری، حملات قلبی و سایر علائم تهدید کننده شده و در برخی موارد نیز نیاز به پیوند کلیه وجود دارد.
علل بیماری:
بیماری های مزمن کلیوی (CKD) می توانند منجر به نارسایی کلیه شوند که این نارسایی به عدم فیلتراسیون صحیح مواد دفعی خون توسط کلیه ها می انجامد. برخی از بیماری ها و شرایط پزشکی می توانند در ایجاد CKD موثر باشند اما دیابت و فشار خون بالا دو علت اصلی ابتلا به این بیماری می باشند.
دیابت با افزایش سطح قند خون به ایجاد آسیب در کلیه ها، عروق خونی، قلب و سایر اندام ها می انجامد. فشار خون بالا با ضعیف و سخت کردن عروق کلیه می تواند موجب اختلال در عملکرد کلیه ها شوند. سایر دلایل افزایش سطح اوره خون عبارتند از:
- بیماری های ژنتیکی کلیوی نظیر بیماری کلیه پلی کیستیک
- مشکلات مرتبط با شکل و ساحتار کلیه که اغلب در زمان رشد جنینی روی می دهد.
- بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس
- گروهی از بیماری ها که گلومرولونفریت نامیده می شود باعث ایجاد آسیب به کلیه ها و التهاب مزمن بوده و باعث اختلال در فیلتراسیون اوره توسط کلیه ها می شوند.
- مسدود شدن مجاری کلیه، سنگ کلیه، تومورهای کلیه و یا بزرگ شدن غده پروستات می تواند برای کلیه کلیه ها مضر باشد.
- عفونت های مزمن ادراری و کلیوی
فاکتورهای ریسک ابتلا به اورمیا:
بیماری های مزمن کلیوی عمده ترین ریسک فاکتورهای ابتلا به اورمیا هستند. دیگر شرایطی که باعث افزایش ریسک ابتلا به این بیماری می شوند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های کلیوی
- دیابت
- فشار خون بالا
- بیماری قلبی
- سالمندان بیش از افراد جوان مستعد ابتلا به بیماری های کلیوی می باشند.
پیشگیری:
ممکن است افراد مبتلا به بیماری کلیوی با پیروی از برنامه های درمانی توصیه شده توسط پزشک خود قادر به کاهش میزان اوره خون باشند اما مناسب ترین راهکار جهت عدم ابتلا به اورمیا، پیشگیری از بیماری های کلیوی است. خطر ابتلا به فشار خون بالا و دیابت نیز با اتخاذ شیوه زندگی سالم کاهش می یابد. همچنین حفظ شاخص توده بدنی مناسب (BMI) و رژیم غذایی متعادل می توان در کاهش ریسک اورمیا موثر باشد.