به طور معمول گلبول های قرمز در یک لوله آزمایش به آهستگی به سمت پایین حرکت کرده و رسوب می کنند و پلاسمای شفاف در قسمت بالای لوله آزمایش باقی می ماند. افزایش سطح پروتئین های غیر طبیعی و دیگر انواع پروتئین از جمله پروتئین های واکنش دهنده ی فاز حاد در خون، باعث افزایش سرعت رسوب گلبول های قرمز و در نتیجه افزایش ESR می شوند.
پزشکان آزمون ESRرا یک آزمایش غیر اختصاصی می دانند چراکه تنها وجود التهاب در بدن را تائید می کند ومعمولا از آزمایشات بالینی تخصصی و سوابق بیمار در کنار آزمایش ESR برای تشخیص بیماری کمک می گیرند.
التهاب معمولا در نتیجه شرایط بیولوژیک و بیماری هایی مانند عفونت، سرطان و بیماری های خود ایمنی ایجاد می شود.
همچنین پزشکان برای پیگیری پیشرفت بیماری و یا بررسی روند پاسخ به درمان در شرایط زیر از آزمایش ESR استفاده می کنند.
- آرتریت روماتوئید: وضعیتی خود ایمنی که باعث ایجاد التهاب در مفاصل می شود
- آرتریت تمپورال: نوعی التهاب رگ های خونی
- واسکولیت سیستمیک: التهاب لایه های عروق خونی
در این مقاله به اهمیت آزمایش ESRو چگونگی تاثیر بیماری های مختلف در میزان آن اشاره شده است.
گلبول های قرمز خون در افرادی که دارای شرایط التهابی هستند سرعت بیشتری پیدا می کند. این شرایط موجب افزایش التهاب در بدن می شود که منجر به افزایش مقادیر پروتئین های موجود در خون می شود. این افزایش باعث به هم چسبیدن گلبول های قرمز و افزایش سرعت ته نشینی آن می شود.
میزان طبیعی ESRدر مردان mm/hr 13-1 و در زنان mm/hr 20-1 است که این میزان بنابر سن افراد می تواند متغیر باشد.
کاهش و افزایش میزان سدیمان نشانه چیست؟
مقادیر کم سدیمان می تواند نشانه شرایط زیر باشد:
- آنمی سیکل سل: بیماری متاثرکننده شکل ظاهری گلبول قرمز
- لوسمی: سرطان سلول های خونی
- تعداد بالای گلبول قرمز
- نارسایی قلبی مادرزادی
- میزان پایین پروتئین فیبرینوژن در خون
- تعداد بسیار زیاد گلبول های سفید
افزایش میزان سدیمان کمی بالاتر از حد معمول می تواند به دلیل بیماری های زیر باشد:
- آرتریت روماتوئید
- آنمی: کاهش تعداد گلبول های قرمز
- بیماری های تیروئید
- بیماری های کلیوی
- غیر طبیعی بودن گلبول های قرمز ماند میکروسیتوز
- برخی انواع سرطان مانند لیمفوما
- عفونت ریه مانند سل
- عفونت استخوانی
- عفونت قلبی
- عفونت سیستمیک
مقادیر بسیار بالای سدیمان که میزان سدیمان بالای mm/hr100 را شامل می شود می توان نشانه ای از وجود شرایط زیر باشد:
- مالتیپل میلوما
- ماکروگلوبولینمی والدنستروم سرطان گلبول های سفید
- آرتریت روماتوئید
- واسکولیت: یک واکنش به آلرژن است که باعث التهاب عروق خونی می شود.
معمولا پزشکان نتیجه آزمایش ESR را با سایر تست های تخصصی بیمار جهت تائید تشخیص خود مقایسه می کنند.
خصوصیات خون تحت تاثیر شرایطی می تواند تغییر کند، در نتیجه سرعت رسوب سلول های خونی در یک نمونه خون تحت تاثیر قرار گرفته و تغییر می کند. بنابراین اطلاعات نتیجه آزمایش ESRممکن است تحت تاثیر بیماری ها و شرایط دیگر قرار گیرد. این عوامل عبارتند است از:
- بارداری
- دیابت
- بیماری های قلبی
- کم خونی
پزشک به هنگام تفسیر نتایج آزمایش به این عوامل پوشاننده توجه کرده و تاثیر آنها بر نتیجه سدیمانتاسیون را در نظر می گیرد.