اختلالات تیروئیدی به شرایطی شامل شرایطی می‌شود که در آن غده تیروئید واقع در جلوی گردن دچار نقص در عملکرد می‌شود. این غده با تولید هورمون‌های تیروکسین و تری یدوتیرونین نقش مهمی در تنظیم متابولیسم، دما بدن، و ضربان قلب ایفا می‌کند. اختلالات تیروئیدی می‌توانند به دو صورت اصلی بروز کنند: کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) و پرکاری تیروئید (هیپر تیروئیدیسم). ممکن است در مراحل اولیه علائم قابل توجهی نشان ندهند. اما اگر درمان نشود می‌تواند منجر به بیماری شوند.
علل اختلالات تیروئیدی
کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)
. بیماری هاشیموتو: یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله می‌کنند و منجر به کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی می‌شود.
. کمبود ید: ید برای تولید هورمون‌های تیروئیدی ضروری است. کمبود آن می‌تواند منجر به گواتر و کم‌کاری تیروئید شود.
. تیروئیدیت: التهاب غده تیروئید که ممکن است به دلیل عفونت یا اختلالات خود ایمنی رخ هد.
. درمان‌های پزشکی: مانند جراحی تیروئید یا استفاده از ید رادیو اکتیو که می‌تواند منجر به کاهش عملکرد تیروئید شود.
پرکاری تیروئید (هیپر تیروئیدیسم)
. بیماری گریوز: یک اختلال خود ایمنی است که باعث تحریک بیش از حد غده تیروئید و افزایش تولید هورمون‌های تیروئیدی می‌شود.
. ندول‌های تیروئیدی سمی: توده‌های غیر طبیعی در تیروئید که به‌طور مستقیم هورمون تولید می‌کنند.
. مصرف بیش از حد ید: مصرف زیاد ید می‌تواند منجر به افزایش تولید هورمون‌های تیروئیدی شود.
علائم اختلالات تیروئیدی
کم کاری تیروئید:
. خستگی و ضعف
. افزایش وزن غیر منتظره
. حساسیت به سرما
. یبوست
. خشکی پوست و مو
. افسردگی
. کاهش ضربان قلب
. مشکلات حافظه
. مشکلات باروری
. پریودهای نامنظم یا سنگین
. درد مفاصل
. نازک شدن مو
پرکاری تیروئید:
. کاهش وزن غیر منتظره
. تپش قلب
. عصبی بودن و تحریک‌پذیری
. تعریق زیاد
. لرزش دست‌ها
. اختلالات خواب
. حساسیت به گرما
. بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق توصیه می‌شود به پزشک عمومی یا متخصص غدد درون‌ریز مراجعه کنید. این متخصصان می‌توانند با انجام معاینات بالینی و تجویز آزمایش‌های لازم، به تشخیص دقیق و تعیین برنامه درمانی مناسب بپردازید.
کم کاری تیروئید
. درمان‌های هورمونی: مصرف روزانه هورمون تیروئید مصنوعی (لووتیروکسین)، که سطح هورمون‌های تیروئیدی را به حالت نرمال برمیگرداند
نکته: حتما قبل از مصرف از پزشک متخصص مشورت بگیرید و به صورت خود سرانه مصرف نکنید!
پرکاری تیروئید
. داروهای ضد تیروئید: کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی
. ید رادیو اکتیو: تخریب بخشی از بافت تیروئید با استفاده از ید رادیو اکتیو که منجر به کاهش تولید هورمون می‌شود
. جراحی: در موارد شدید ممکن است نیاز به برداشتن بخشی یا تمام غده تیروئید باشد
نکته: حتما قبل از مصرف از پزشک متخصص مشورت بگیرید و به صورت خود سرانه مصرف نکنید!
آزمایش‌های تشخیصی در آزمایشگاه تشخیص طبی
برای ارزیابی عملکرد تیروئید، پزشک ممکن است آزمایش‌های خون زیر را تجویز کند
TSH: این هورمون توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود و سطح آن نشان‌دهنده عملکرد تیروئید است.
T4 : اندازه‌گیری سطح این هورمون می‌تواند به تشخیص کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید کمک کند
T3 : این هورمون در برخی موارد باعث پر کاری و کم کاری تیروئید می‌شود
آنتی بادی‌های ضد تیروئید: برای تشخیص بیماری‌های خودایمنی مانند هاشیموتو یا گریوز، اندازه‌گیری آنتی‌بادی‌های خاصی مانند آنتی تیروئید پراکسیداز و آنتی تیروگلوبولین مفید است.
Free T3 : بررسی پرکاری تیروئید، ارزیابی عملکرد تیروئید کمک به تشخیص تیروکسیکوز (مسمومیت تیروئیدی) بررسی عملکر تیروئید در بیماران مبتلا به کم کاری و پر کاری تیروئید.
Free T4 : بررسی کم کاری و پرکاری تیرئید، ارزیابی عملکرد تیروئید در بیماری‌های خود ایمنی تیروئید مانند: هاشیموتو یا گریوز
TSRU : بررسی مشکلات تیروئیدی که به دلیل تغییرات در سطح پروتئین‌های حامل تیروئید ایجاد شده‌اند، کمک به تشخیص علت
نتایج غیر طبیعی در "T3 " و " T4" (مثلا کم کاری یا پرکاری تیروئید) به علت تغییرات در TBG (Thyroxine – binding Globulin)
Anti- Tg (Anti - Thyroglobulin Antibody) : تشخیص بیماری‌های خود ایمنی تیروئید مانند (هاشیموتو یا گریوز)، بررسی وضعیت بیماران سرطان تیروئید جهت پیگیری پس از جراحی یا درمان، بررسی علت کم کری تیروئید مادرزادی در نوزادان
TSI : تشخیص بیماری گریوز، که یک بیماری خود ایمنی تیرویدی است، بررسی علت پرکاری تیروئید در زنان باردار. این فاکتور
می‌تواند از جفت عبور کرده و روی جنین تاثیر بگذارد.
Anti – Thyroid peroxidase Antibody (Anti TPO ) : تشخیص بیماری‌های خود ایمنی تیروئید مانند هاشیموتو و گریوز،
کمک به تشخیص کم کاری تیروئید مادرزادی در نوزادان،بررسی علل کم کار تیروءید در زنان باردار که می‌تواند روی جنین تاثیر بگذار.
جمع‌بندی کلی
Free T3 و Free T4 : برای بررسی عملکرد کلی تیروئید (کم‌کاری یا پرکاری)
T3RU: بررسی تغییرات پروتئین‌های حامل هورمون تیروئید
Thyroglobulin Ab : برای بیماری‌های خودایمنی تیروئید و سرطان تیروئید
TSI : برای تشخیص بیماری گریو (عامل پرکاری تیروئید خود ایمنی)
Thyroperoxidase (Anti-TPO) : برای تشخیص بیماری‌های خودایمنی تیروئید مانند هاشیموتو و گریوز
- این آزمایش‌ها با یک نمونه خون ساده انجام می‌شود و نتایج آن‌ها به پزشک در تشخیص و تعیین روش درمانی مناسب کمک می‌کند
منبع
• https://www.verywellhealth.com/what-is-hypothyroidism-8735537