سرطان معده که به آن سرطان " گاستریک" نیز گفته می‌شود به رشد غیر طبیعی سلول‌ها در پوشش داخلی معده گفته می‌شود. این بیماری معمولا به صورت تدریجی و در طول سال‌ها ایجاد می‌شود که می‌تواند به تومور تبدیل شود. این بیماری معمولا در طی سال‌ها به کندی رشد می‌کند. و اغلب در افرادی که در اواخر دهه 60 تا 80 سالگی هستند دیده می‌شود. تقریبا تمام سرطان‌های معده (حدود 95%) از بافت غده‌ای که معده را می‌پوشاند شروع می‌شود. تومور ممکن است در امتداد دیوار معده گسترش یاید یا مستقیما از طریق دیواره رشد کند و سلول‌ها را به جریان خون یا سیستم لنفاوی بریزد. زمانی که از معده خارج شد، می‌تواند به سایر اندام‌ها سرایت کند.
چه چیزی باعث سرطان می‌شود؟
دانشمندان دقیقا نمی‌دانند چه چیزی باعث می‌شود سلول‌های سرطانی در معده شروع به رشد کنند. اما چند چیز است که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. یکی از آن‌ها عفونت با یک باکتری رایج به نام " هلیکو باکتر پیلوری" است که باعث ایجاد زخم می‌شود. التهاب روده شما به نام گاستریت نوع خاصی از کم خونی طولانی مدت به نام کم‌خونی پرنیشیوز و رشد بی‌دلیل سلول در معده به نام پولیپ نیز می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
علائم و نشانه‌ها
در مراحل اولیه، سرطان معده ممکن است علائم خاصی مشاهده نشود با پیشرفت بیماری علائم زیر ممکن است ظاهر شود:
. تهوع و استفراغ
. سوزش معده
. سوء هاضمه
. احساس نفخ بعد از خوردن غذا
. از دست دادن اشتها
. احساس سیری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
. درد شکم
. احساس خستگی زیاد
. رفلاکس معده
با رشد تومورهای معده ممکن علائم جدی‌تری بروز کند مانند:
. درد معده
. کاهش وزن بدون دلیل
. مشکل در بلع
. چشم یا پوست مایل به زرد
. تورم در معده
. یبوست یا اسهال
. ضعف یا احساس خستگی
. سوزش سر دل
مواردی که به نظر می‌رسد در افزایش خطر ابتلا به سرطان معده نقش داشته باشد
. سیگار کشیدن
. اضافه وزن یا چاق بودن
. رژیم غذایی دودی، ترشی یا شور
. نوشیدن الکل به طور منظم
. جراحی معده برای زخم
. کار در صنایع زغال سنگ، فلز، چوب یا پلاستیک
. سابقه خانوادگی سرطان معده
. عوامل ارثی مانند پولیپ آدنوماتوز خانوادگی، سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی (سندرم لینج) و سندرم پتز جگرز
. رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات
اقدامات پیشگیرانه
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان معده می‌توان اقدامات زیر را انجام داد
. رژیم غذایی سالم: مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، کاهش مصرف غذاهای شور، دودی و ترشی‌ها
. ترک سیگار: سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد.
. مدیریت وزن: حفظ وزن و جلوگیری از چاقی
. عفونت هلیکوباکتر پیلوری: این باکتری می‌تواند خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد
روش مقابله با سرطان معده
درمان سرطان معده بستگی به مرحله و گسترش بیماری دارد و ممکن است شامل:
. جراحی: برداشتن بخشی از معده (گاسترکتومی ساب توتال) یا تمام معده (گاستر کتومی کامل)
. شیمی درمانی: استفاده از داروهای ضد سرطان برای کوچک کردن تومور و یا از بین بردن سلول‌های سرطانی
. پرتو درمانی: استفاده از اشعه برای کشتن سلول‌های سرطانی
. ایمونوتراپی: تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان
راه‌های تشخیص
برای تشخیص سرطان معده پزشک ممکن است از روش‌های زیر استفاده کند:
. آندوسکوپی: در این روش لوله‌ای نازک و انعطاف‌پذیر با دوربینی کوچک از طریق دهان وارد معده می‌شود تا تصاویری دقیق از داخل معده به دست بیاید.
. نمونه‌برداری (بیوپسی): در صورت مشاهده نواحی مشکوک در آندوسکوپی، نمونه‌ای از بافت برای بررسی‌های بیشتر برداشته می‌شود.
. آزمایش تصویربرداری: مانند سی‌تی اسکن، ام آر آی و سونوگرافی برای بررسی گسترش سرطان به سایر اندام‌ها
انواع سرطان معده
نوع سرطان معده بر اساس نوع سلولی است که سرطان از آنجا شروع شده است.
نمونه‌هایی از انواع سرطان معده عبارتند از:
. آدنوکارسینوم: سرطان معده آدنوکارسینوما در سلول‌هایی که مخاط تولید می‌کنند شروع می‌شود. این شایع‌ترین نوع سرطان معده است. تقریبا تمام سرطان‌هایی که از معده شروع می‌شوند، سرطان آدنوکارسینومایی معده هستند.
. تومورهای استرومایی دستگاه گوارش "GIST" در سلول‌های عصبی خاصی که در دیواره معده و سایر اندام‌های گوارشی یافت می‌شوند شروع می‌شود "GIST " نوعی سارکوم بافت نرم است.
. تومورهای کارسینوئیدی سرطان‌هایی که از سلول‌های عصبی غدد درون‌ریز شروع می‌شوند. سلول‌های عصبی غدد درون‌ریز در بسیاری از نقاط بدن یافت می‌شوند. آن‌ها برخی از عملکردهای سلول‌های عصبی و برخی از کارهای سلول‌های سازنده هورمون را انجام می‌دهند. تومورهای کارسینوئید نوعی تومور عصبی غدد درون‌ریز هستند.
. لنفوم سرطانی است که از سلول‌های سیستم ایمنی شروع می‌شود. سیستم ایمنی بدن با میکروب‌ها مبارزه می‌کند. لنفوم گاهی اوقات می‌تواند در معده شروع شود اگر بدن سلول‌های سیستم ایمنی را به معده بفرستد و بدن در تلاش برای مقابله با بیماری باشد، ممکن است این اتفاق بیوفتد. اکثر لنفوم‌هایی که از معده شروع می‌شوند نوعی لنفوم غیر هوچکین هستند.
سوالات پر تکرار
. سرطان معده چیست؟
سرطان معده به رشد غیر طبیعی سلول‌ها در معده گفته می‌شود که می‌تواند به بافت‌های دیگر بدن گسترش یابد.
. چه عواملی باعث سرطان معده می‌شود؟
عوامل ژنتیکی، عفونت‌های هلیکو باکتر پیلوری، سیگار کشیدن، رژیم غذایی ناسالم و سابقه خانوادگی می‌تواند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد.
. علائم سرطان معده چیست؟
علائم شامل سوء هاضمه، درد معده، کاهش وزن بی‌دلیل، تهوع و استفراغ و خونریزی از معده هستند.
. آیا سرطان معده قابل پیشگیری است؟
بله، با رعایت رژیم غذایی سالم، ترک سیگار و درمان عفونت‌های هلیکوباکتر پیلوری می‌توان از خطر ابتلا به سرطان معده کاست.
. در چه کسانی خطر ابتلا به سرطان بیشتر است؟
افراد بالای 60 سال، افرادی که سیگار می‌کشند یا دارای سابقه خانوادگی سرطان معده هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این سرطان هستند.
. چگونه سرطان معده تشخیص داده می‌شود؟
از روش‌هایی مانند آندوسکوپی، بیوپسی و آزمایش‌های تصویربرداری برای تشخیص استفاده می‌شود.
. آیا سرطان معده درمان پذیر است؟
بله، با تشخیص به موقع و درمان مناسب قابل درمان است.
. چه درمان‌هایی برای سرطان معده وجود دارد؟
درمان‌هایی شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی و ایمونو تراپی هستند.
. آیا غذاهای خاصی هست که برای پیشگیری از سرطان معده مفید باشد؟
مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، کاهش مصرف غذاهای شور و دودی می‌تواند مفید باشد
. آیا امکان گسترش این بیماری به سایر اندام‌های بدن وجود دارد؟
بله، سرطان معده می‌تواند به اندام‌های دیگر مانند کبد، ریه و استخوان‌ها متاستاز کند.
منابع
https://www.webmd.com/cancer/stomach-gastric-cancer
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/stomach-cancer/symptoms-causes/syc-20352438