سنگ کیسه صفرا | آزمایشگاه فـردا

کیسه صفرا اندامی کوچک در سمت راست شکم و در زیر کبد است. این کیسه حاوی ماده صفرا بوده و باعث ترشح این ماده به روده کوچک می شود.

سنگ کیسه صفرا ممکن است با علامت خاصی همراه نباشد؛ چنانچه سنگ ایجاد شده باعث انسداد کانال ها شود علائم زیر بروز می یابد:

درد ناشی از سنگ صفرا ممکن است چند دقیقه تا چندین ساعت ادامه یابد

علت ایجاد سنگ صفرا به روشنی مشخص نیست اما پزشکان عوامل زیر را از جمله دلایل ایجاد این بیماری می دانند:

تجمع بیش از حد کلسترول در صفرا: به طور معمول صفرا واجد ترکیبات شیمیایی تجزیه کننده کلسترول به منظور دفع آن از بدن می باشد، اما چنانچه تجمع کلسترول در کبد بیش از حد طبیعی باشد ترکیبات شیمیایی صفراوی برای تجزیه آن کافی نبوده و در نتیجه کلسترول اضافی به صورت سنگ یا کریستال تجمع می یابد
تجمع بیش از حد بیلی روبین در صفرا: بیلی روبین ترکیبی شیمیایی است که در نتیجه شکستن گلبول های قرمز در بدن ایجاد می شود. برخی بیماری ها از جمله سیروز کبدی، عفونت های کبدی و برخی اختلالات خونی با افزایش میزان بیلی روبین در کبد همراهند که این بیلی روبین اضافی در نهایت به سنگ کیسه صفرا تبدیل می شود.
پرشدن کیسه صفرا: چنانچه کیسه صفرا به درستی تخلیه نشده و حجم کافی نداشته باشد، تجمع و تغلیظ صفرا در این ناحیه صورت گرفته که نهایتا منجر به تشکیل سنگ کیسه صفرا می شود.

سنگ های کلسترولی: متداول ترین نوع سنگ کیسه صفرا سنگ کلسترولی است که اغلب زرد رنگ است. این سنگ عمدتا از کلسترول حل نشده تشکیل یافته است اما ممکن است ترکیبات دیگر نیز در آن دیده شود.
سنگ های رنگ دانه دار: این سنگ ها که اغلب قهوه ای تیره یا مشکی هستند در اثر تجمع ترکیبات بیلی روبین ایجاد می شوند.

عوامل افزاینده ریسک ایجاد سنگ کیسه صفرا عبارتند از:

التهاب کیسه صفرا: چنانچه سنگ در گردنه کیسه صفرا قرار گیرد می تواند موجب ایجاد التهاب در این ناحیه گردد (کوله سیست). کوله سیست اغلب با ایجاد تب و درد های شدید همراه است.
انسداد مجاری صفراوی: سنگ صفرا می تواند موجب انسداد کانال های عبور مایعات از کیسه صفرا یا کبد به روده کوچک شود. همچنین می تواند به ایجاد عفونت و زخم مجاری صفراوی منجرشود.
انسداد مجاری پانکراس: مجاری پانکراتیک، کانال های متصل کننده پانکراس به کبد هستند. شیره پانکراس (که در هضم موثر است) از طریق این کانال جریان می یابد. سنگ صفرا با ایجاد انسداد در کانال پانکراس موجب التهاب این ارگان می شود که با دردهای شکمی همراه است.
سرطان کیسه صفرا: افراد دارای سابقه ابتلا به سنگ کیسه صفرا بیش از سایرین مستعد ابتلا به این نوع سرطان هستند. هرچند که این سرطان بسیار نادر است.

چنانچه پزشک به وجود سنگ صفرا مشکوک شود علاوه بر معاینه بالینی، جهت تشخیص این بیماری از روش های ذیل بهره می گیرد:

CBC, ESR, SGOT,SGPT,Billi, gamaGT,Alk.Ph ,Amylase, Lipase, Chol (LDL, HDL), TG, CEA, AFP